Chwarae tric lle mae'r gynfas isaf yn cael ei phlygu'n ôl hanner ffordd, fel bod y gwely'n edrych fel arfer, nes bod y person yn ceisio gorwedd i lawr ynddo.

Dewis gwisgo'ch dillad eich hunan ar derfyn diwrnod ysgol

Bod mewn tymer ddrwg

Toiledau - h.y. "mynd i'r lle chwech"

Gwneud llanast o rywbeth e.e. "Gobeithio na wna' i lanast(bish) o hyn" (dyddiadur 1965)

Pwdin rholyn jam wedi'i weini gyda chwstard(atgofion cyn-ddisgybl oedd yn DWS o 1949-54)

Brecwast

O ddyddiadur 'sgrifennwyd yn 1964 - ydy unrhyw un yn gwybod ei ystyr?

Ffrogiau ysgol ar gyfer yr haf, gyda'u stribedi o liwiau meddal

Saws caws wedi'i gymysgu gyda moron mân, tomatos a phys wedi'i weini mewn dysgl fetel

Bod yn falch ohonoch eich hun - e.e."I'm dead chuffed, I'm in the team" (o ddyddiadur 1965)

Tei arbennig a gyflwynwyd i ddisgyblion gafodd lwyddiant mewn chwaraeon, dawnsio, cerddoriaeth neu ddrama

Ystafell o baneli derw oedd yn cynnwys cabinet i arddangos trugareddau DWS, gerllaw'r neuadd ac ystafell gotiau (y cyfeirid ati hefyd fel 'Crush')

Disgyblion dydd oedd yn dychwelyd adref bob pnawn

Byddech yn dweud hyn wrth eich partner wrth y bwrdd bwyd cyn dechrau bwyta'ch pryd eich hunan

Dyma sut y byddai pobl Dolgellau yn cyfeirio atom

Ystafell gysgu

Swyddog yr ystafell gysgu

Bara gwyn(weithiau'n llwyd) wedi'i dafellu'n denau gyda margarine arno, a'i weini ar hambwrdd pren - "Pass the first"

9.15pm, paratoi i fynd i'r gwely; byddai'r ail gloch a "lights out" yn dilyn, a dim siarad (i fod) am 9.30pm

'Fish' oedd y dywediad am ferch iau oedd wedi gwirioni ar ferch hŷn o fewn yr ysgol. Dim ond os oedd y ferch hŷn honno yn eich hoffi'n ôl y byddech chi'n deilwng o gael eich galw'n 'Fish'.

Pwdin gyda gwaelod crwst gyda chyrans arno, a chwstard

Bod ofn cael eich dal yn torri'r rheolau; "I guess I'm just a funk"(dyddiadur o 1965)

Gwybodaeth cyffredinol - tasg anodd iawn fyddai'n cael ei gosod cyn Gwyliau'r Nadolig gyda'r prawf ar ddiwrnod cynta'r tymor

Bod wedi gwirioni ar ddisgybl neu athrawes - "Is she your gone-on"?

Mislif - tynnu coes merch newydd (yn 1963) drwy holi "Has granny come to stay?" fyddai'n methu deall y cyfeiriad

Cadach mislif (dywediad a gofiodd disgybl DWS oedd yno rhwng 1936 a 1944)

Esgidiau ar gyfer eu gwisgo o fewn yr adeilad, gyda sodlau isel llydan, a strapiau (i fod)

Ystafell ym mhen pella'r rhodfa 'Polish' lle byddai'r potiau inc yn cael eu hail-lenwi gan y monitor inc

Deuddeg diwrnod cyn unrhyw wyliau, byddai "We'll be home before you can say Jack Robinson" yn cael ei ysgrifennu ar y bwrdd du, ac un lythyren yn cael ei chroesi allan bob dydd

Haen ychwanegol o ddillad isaf gwlanog, a wisgid dros fest i gadw'n gynnes, a'i gau weithiau gyda rhubanau a thro arall gyda botymau rwber

Hosanau melynlwyd trwchus a gedwid i fyny gan felt syspendar - y math fyddai Nora Barry yn eu gwisgo yn "Last of the Summer Wine". Roedden nhw'n dal ar restr gofynion lifrau DWS ynghanol y chwedegau, ond dim ond merched newydd diniwed fyddai'n eu gwisgo

Gwasanaeth nos Sul a gynhelid yn neuadd yr ysgol, yn cynnwys dweud storïau, ac yn gorffen gyda'r emyn "God be in my head"

Cerddoriaeth

Cacennau blas siocled, gludiog a melys iawn, fyddai'n cael eu bwyta ar ben-blwydd yr ysgol

Semolina a jam (atgof gan gyn-ddisgybl yn DWS rhwng 1949 a 1954)

Esgidiau a wisgwyd pan nad o fewn adeiladau'r ysgol, rhai brown cryfion gyda chareiau (i fod)

"Polish": (wedi'i ynganu fel person o wlad Pwyl) sef rhodfa oedd yn cysylltu hen ran yr ysgol gyda'r neuadd a'r ystafelloedd dosbarth newydd. Cafodd ei adeiladu tua 1939/40, ac roedd hefyd yn arwain i'r 'Ink Room', yr ystafell sychu dillad, ystafell ddosbarth 'prefab', a buarth yng nghefn yr ysgol. Cafodd y 'Polish corridor' gwreiddiol ei enwi i goffáu'r llain o dir a roddwyd i wlad Pwyl yn dilyn y Rhyfel Byd Cyntaf er mwyn rhoi mynediad i Fôr Llychlyn i wladwriaeth oedd wedi'i hamgylchynu gan dir. Adeiladwyd y rhodfa yn yr ysgol yn ystod y cyfnod pan oedd y Natsïaid yn ceisio goresgyn gwlad Pwyl, a chafodd ei enwi i ddangos cydymdeimlad â'r Pwyliaid.

Ymarfer e.e.'Mucca Praccy' (ymarfer cerdd) neu 'Play Praccy'(ymarfer drama)

Gwaith cartref - gair cryno am "preparation", sef awr a hanner bob diwrnod gwaith a phob bore Sadwrn. Byddai'r rhai oedd yn lletya dan arolygaeth un o'r swyddogion

Loceri yn ymyl y gwelyau (atgof gan gyn-ddisgybl oedd yn DWS 1949-54)

Y gair cyntaf ddylai'r disgybl ei ddweud ar ddechrau pob mis, er mwyn cael lwc; "Hares and Rabbits" er mwyn cael rhagor o lwc.

Cig eidion wedi'i rostio

Ffrogiau gwyrdd tywyll ar gyfer dyddiau Sul, gai eu gwisgo drwy'r tymor heb eu golchi

Lle byddech chi'n mynd pan yn teimlo'n sâl

Saig yn cynnwys cig oen

Y darn o'r goes sydd i'w weld rhwng top yr hosanau du hir a'r nicer (atgof cyn-ddisgybl fu yn DWS rhwng 1936 ac 1944)

Y rhes y byddech chi ynddi amser bwyd os na fyddai gennych bartner ar gyfer y pryd

Tebyg i deisen Eccles

Hetiau hynod a wisgai'r staff i gyd dros ginio ar ben-blwydd yr ysgol, wedi'u gwneud gan y disgyblion

'Sub-monitress' - is-fonitor, sef y bathodyn swyddog cyntaf ar eich tei. Byddai'r breintiau yn cynnwys caniatáu i'r rhai oedd yn lletya fynd i Ddolgellau ar bnawn Sadwrn

Ystafell gysgu ar gyfer yr 'Upper Thirds' (un ar ddeg oed)

Ystafell ar gyfer disgyblion y 6ed dosbarth fyddai'n werth ei chael, gan nad oedd ganddi biano'n cymryd y lle i gyd

Blwyddyn 7 hyd blwyddyn 13

Person teimladwy, ond nid mewn ffordd oedd yn ennyn edmygedd

Plentynnaidd e.e. "I watched telly tonight and saw a very wet Dr Who" (o ddyddiadur 1965)

Golchi'ch gwallt